wimaxKısaca yanıtlamak gerekirse sanırım bu sorunun cevabı büyük ihtimalle evet olacaktır. Teknolojinin özelliklede iletişim alanında hızla değişti günümüzde, Wimax çok yeni bir kavram olmasa bile pratik anlamda oldukça büyük şeyler vadediyor. Wimax nedir diyecek olursanız eğer, size verebileceğim en basit cevap, kablosuz internet erişimi diye adlandırdığımız Wifi teknolojisine benzeyen fakat daha geniş alanları kapsayan kablosuz internet erişimi şeklinde olabilir. Bu geniş alandan kastım km ile ölçülebilecek bir mesafe. İngilizce açılımı “Worldwide Interoperability for Microwave Access” olan Wimax bir çeşit yüksek kablosuz bağlantı sistemidir. Sadece Türkiyede değil dünyada da çok yeni ve halen belirli düzenlemelerde mutabakata varılamamış bir sistem olmasına rağmen başta da belirttiğim gibi oldukça büyük şeyler vadediyor. Bildiğimiz eski tip iletişim yöntemlerinde farklı olarak herhangi bir kablo altyapısı ihtiyaç duymadan yüksek hızlarda ve kapasitede veri aktarma kapasitesine sahip olan Wimax sistemi, günümüzde kullanılan eski tip kablo şebekeleri üzerine kurulmuş sistemleri bir bakıma sona erdirecek bir teknoloji. İster GSM şebekeleri olsun, ister sabit hat ve DSL hatları olsun hepsi fiziksel kablo altyapılarına sahip.

Oysaki Wimax operatör ve kullanıcılar arası herhangi bir fiziksel kablo şebekesine ihtiyaç duymadan, havadan gönderilen sinyaller yoluyla iletişimi mümkün kılabilmekte. Bu ne anlama gelir; ister evde olun, ister işte, ister yolda, ister parkta her yerde sınırsız geniş bant erişim hizmeti demek. Öte yandan iletişimi böylesine ucuz ve kolay yoldan sağlayabilecek sistemin önündeki en büyük engel tabikide günümüzde kişisel iletişim pazarının nerdeyse tamamını ellerinde tutan GSM operatörleri. Eğer Wimax gibi bir sistem devreye girerse elbette kimse cep telefonlarıyla internet ağı üzerinden konuşmak varken gidipte ayrıca GSM operatörüne para ödemek istemez. Bu da dünya üzerindeki tüm GSM operatörlerinin sonu demek olur haliyle. Hele birde Türkiye gibi 3G gibi bir teknolojiye geçiş aşamasında iseniz ve bu pazarın kaymağından tatmadıysanız, Wimax söz konusu bile olamaz. Sonuçta halen telekomünikasyon pazarının hakimi GSM operatörleri ve onların sözleri geçiyor. Fakat nereye kadar bu tartışılır.

Eninde sonunda kullanıcılar cep telefonu görüşmelerini daha çok oranda Wifi sonrasında Wimax hatları üzerinden gerçkeleştirebileceklerinin farkına varacaklar. Bugün iPhone ve benzeri bir çok telefon bu tür uygulamalara sahip. Ayrıca İstanbul gibi büyük şehirlerde Wifi noktalarının sayıları giderek artmakta. Tabiki ben bunu kullanıcıları bir sonraki aşama olan Wimax’e hazırlama şeklinde görüyorum. Amesterdam şehrinde Hollanda’nın ilk Wimax iletişim hizmeti başlatılmış durumda. Belçika hükümeti tüm ülkeyi kapsayan Wimax altyapısı üzerine çalışmalarını sürdürmekte. Amerika ve Avrupa’nın çeşitli şehirlerinde benzer çalışmalar devam ediyor. Bunun yanısırda yurtdışında bazı yerlerde olduğu gibi ülkemizde de Kars ve Yozgat gibi bölgelerde denemelere çoktan başlandı. Her nekadar bazıları bu sisteme geçiş için uzunca bir süre olduğunu düşünse bile ben bunun beklenenden çok daha önce gerçekleşeceğini ve bildiğimiz kişisel iletişim yöntemlerini toptan değiştireceğine inanıyorum.

Wimax’de büyük ihtimalle devlete yada Turk Telekom gibi kamusal iletişim altyapısına sahip bir firmaya yapılan aylık iletişim vergisi yada ödeme ile bizler hem heryerde geniş bant internet teknolojisine sahip olacağız,cep telefonu ve sabit hat dahil tüm iletişimimizi bu kablosuz ağlar üzerinden gerçekleştirebiliyor olacağız. Türkiye açısından bakacak olursak, henüz 3G teknolojisinin tam olarak uygulamaya geçmediği düşünüldüğünde Wimax’e biraz daha var gibi gözüküyor ama dediğim gibi fazla değil. İletişim altyapısının büyük bölümüne sahip olan Turk Telekom, eninde sonunda rakipleri olan GSM operatörlerinin gücünü azaltmak ve onları pazardan silmek için bu uygulamayı başlatacaktır. Önce kırsal alanlarda daha sonra şehirlerde uygulanmaya başlanmasıyla, Wimax karşısında herhangi bir GSM operatörü’nün ayakta kalabilmesi mümkün değil.

wimax-nedirAma tüm bunlar sadece GSM operatörleri için değil aynı zamanda, karasal yayın yapan radyo ve televizyonlar kuruluşları içinde oldukça büyük bir yenilik ve aynı zamanda belkide tehdit. Düşünsenize internet üzerinde ucuz ve kolay yayın yapılabilen ortamında, günümüzün büyük medya  tekelleri varlıklarını, sayıları hızla artan rakiplere rağmen sürdürebilmeleri nasıl mümkün olabilir? Frekans tahsisi’nin olmadığı ve onbinlerce radyo ve televizyon istasyonuna anında ulaşılabilen bir dünyadan bahsediyoruz. Böyle bir dünyada büyük ve hantal yapıların barınabilmesi nerdeyse imkansız.

Wimax tüm bu vadettiklerine rağmen genede henüz kesinlik kazanmış ve standartizasyon aşamasını tamamlamış bir teknoloji değil ve bir süre daha bu konuda tam bir karara varılamayacak. Ayrıca dünyanın hiç bir ülkesinde bir anda GSM aboneliği gibi karlı bir pazardan, çok düşük ücretli telefon yada internet hizmetine geçiş yapılmaz. Ama teknoloji bu hızla ilerlediği sürece elbette giderek Wimax yada benzeri iletişim sistemleri yaygınlık kazanacak ve geriye sadece kullanıcıyı kendisine çekebilen platformlar ayakta kalacak.